La multpolusa monda ordo - premiso de la suvereneco de malgrandaj ŝtatoj ?
PETER BERGER – Kontribuo al la konferenco “Ne forgesu !”» de la Beograda Forumo la 21-an ĝis 24-a de marto 2024
Mi ŝatus diri ĉi tie kelkajn vortojn pri la situacio en mia lando, kie senkonscia atlantisma elito malmuntas la neŭtralecon de Svislando. Ŝajnas al mi, ke tio estas afero, kiu ne nur koncernas mian landon. Tio estas fundamenta demando, en certa signifo, por la tuta internacia komunumo.
Estas honoro por mi povi fari tion ĉi tie, en Serbio, en lando, kiu ne estas malpli sub premo de NATO-imperiismo ol Svislando. Tamen la diferenco estas, ke Serbio havas registaron, kiu rezistas ĉi tiun premon kaj defendas la interesojn kaj suverenecon de sia lando. Mi gratulas la serban popolon pro tio. Samtempe mi hontas, ke mia lando, Svislando, ne respektas la suverenecon de Serbio – rekonante la protektoraton de EU sur la serba teritorio kaj partoprenante en KFOR, ĝi ne respektas la integrecan teritorian teritorion de ĉi tiu lando. Ĉi tio ne estas neŭtraleco ! Do ni estas en la koro de nia problemo.
La neŭtraleco de Svislando variis dum sia historio. Ofte markita de oportunismo, sed ankaŭ plejofte de izoleco. Estis la pliiĝo de la nealiancita movado kiu permesis al Svislando havi spacon por diplomatia manovro kaj certan gradon da suvereneco inter la blokoj. La bezono adaptiĝi al novaj geopolitikaj kondiĉoj post la naftokrizo kondukis al pli malferma politiko de neŭtraleco. En la 70-aj kaj 80-aj jaroj de la pasinta jarcento, la ekstera politiko de Svislando estis karakterizita per pli granda malfermiteco. Tio precipe rezultigis aktivan partoprenon en la CSCE same kiel pli proksiman kunlaboron kaj konsulton kun aliaj neŭtralaj ŝtatoj en Eŭropo kiel ekzemple Svedio, Finnlando, Aŭstrio kaj Jugoslavio.
Kun la fino de la Varsovia Pakto, aferoj komencis ŝanĝiĝi. Kun la kreskanta evoluo de la potenco de la imperiisma hegemono, tio, kio povis disvolviĝi en la antaŭaj jaroj laŭ la suverena ekstera politiko de Svislando, iom post iom malpliiĝis. Komenciĝis procezo de malkomponiĝo de svisa neŭtraleco, ligita al subtila integriĝo de la svisa armeo en NATO : unue Partnereco por paco, poste baldaŭ ankaŭ engaĝiĝoj de la armeo subteni imperiismajn intervenojn en triaj landoj, kiel partopreno en KFOR malprofite. de suverenaj ŝtatoj kiel Serbio. Milita kunlaboro kun NATO iĝas pli kaj pli proksima. Reguloj de komando harmoniiĝis kun tiuj de NATO, kombinitaj stabekzercoj estas parto de tio, kaj Svislando perdas sian memdecidon pri gravaj armilaraj aferoj.
La registaro ne hezitis eviti aŭ eviti referendumojn per nerektaj rimedoj. Jen kio okazis kun la aĉeto de 35 usonaj ĉasaviadiloj F-35, polemika aĉeto ĉar estas demandoj pri la kapablo de ĉi tiuj aviadiloj kontroli la aerspacon de 'eta ŝtato. Sed la koncepto malantaŭĉi tiu akiro estas tute alia : la aviadiloj devas esti disponeblaj por komunaj taskoj kun NATO. Ĝuste pro tio ĉi tiuj aviadiloj nepre devis esti elektitaj. Kaj notu : la usonaj servoj povas en ajna momento interveni en la funkciado de aviadiloj per elektroniko !
La ĉiam pli proksima kunlaboro kun NATO signifis, ke la personaj rilatoj de armeaj kadroj kun NATO fariĝis pli kaj pli intimaj. NATO nun profitas tion laŭcela maniero por influi la personajn decidojn de la svisaj aŭtoritatoj. Jen kio okazis lastatempe kiam nova posteno de Ŝtata Sekretario pri Sekureca Politiko estis kreita. La registaro unue nomumis kvalifikitan kaj spertan diplomaton. Sub premo de NATO, tiu nomumo estis nuligita kaj armea kadro kun forta atlantika orientiĝo estis antaŭenigita en sia loko.
Ĉi tiu ekzemplo montras kiel la influo de NATO longe etendiĝis preter la armea domajno : la armea alianco intervenas en sentemaj areoj de svisa politiko. Same kiel subiĝo al NATO, EU-integriĝo dezirata de politikaj elitoj subfosas la suverenecon kaj neŭtralecon de la lando. Hodiaŭ ni vidas, ke la registaro estas nekapabla disvolvi aŭtonoman kaj sendependan politikon por la lando. La plej flagra ekzemplo ĝis nun estas la sekvado de sankcioj kontraŭ la Rusa Federacio kaj la Respubliko de Belorusio, kies skalo ankoraŭ superas tiun de EU. Svislando tiel submetiĝis al la diktato de Usono kaj EU je sia propra malutilo. Kaj ĉefe, ĝi tiel definitive perdis la egaldistancon kun la konflikto-partioj, kiu estus necesa por neŭtrala mediacia agado. Hodiaŭ neniu atendas Svislandon ĉi-rilate. Aliaj ŝtatoj, kiuj ne oferis sian kredindecon, delonge plenigis la malplenon.
Nun, kion oni devas fari, por ke la lando ne plu fariĝu vasalo de Usono kaj EU ? Kiel Svislando povas reakiri pli grandan suverenecon ? Kion oni devas fari por ke Svislando reakiru la kompletan neŭtralecon, por ke ĝi denove povu ludi konstruivan rolon ene de la internacia komunumo ?
La defendo de neŭtraleco estas nuntempe centra tasko. Sukcesos nur, se ni sukcesos formi unuigitan taktikan fronton pri tiu ĉi afero inter ĉiuj subtenantoj de la neŭtraleco, ĉu ili pravigas sian pozicion per kontraŭimperiismaj kaj internaciistaj aŭ pli ĝuste izolismaj konsideroj. Nuntempe okazas populara iniciato, kiu postulas novan konstitucian artikolon pri deviga neŭtraleco kaj ankaŭ malpermeson trudi sankciojn. Se ĉi tiu popola iniciato akiros la necesan nombron da subskriboj, estas ŝanco ke nacia voĉdono permesos al la politika klaso malmunti neŭtralecon.
Kun la garantio aŭ rekonkero de neŭtraleco, unua paŝo estis farita – samtempe grava kondiĉo por povi reorientiĝi la landon al perspektivo de multpoluseco : Por Svislando sen eksterteritoria apliko de usonaj sankcioj ; por Svislando, en kiu la digno de diplomatio denove validas ; por Svislando engaĝita al justa kunlaboro kun emerĝantaj landoj anstataŭ submetiĝi al la interesoj de hegemono ; por kredinda Svislando, kiu ludas la rolon de peranto anstataŭ unuflanke preni flankon. Kaj : ju pli forta estas la geopolitika dinamiko al plurpolusa monda ordo, des pli frue ni povas atingi ĝin - en la intereso de paca evoluo de la tuta familio de popoloj.
Ne al NATO - ne al EU !